Δυσθυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (νόσος Graves)

Ο οφθαλμός και ο θυρεοειδής συμπάσχουν στην περίπτωση της νόσου Graves’ αν και οι κλινικές εκδηλώσεις από τα 2 όργανα πολλές φορές δε συμπίπτουν χρονικά ή δεν συμβαδίζουν σε βαρύτητα. Ο μηχανισμός της νόσου Graves’ στηρίζεται στην απελευθέρωση από το θυρεοειδή ενεργοποιητικών αντισωμάτων που διεγείρουν τους περιοφθαλμικούς ιστούς ώστε αυτοί να μεταβάλλονται μορφολογικά. Έτσι μπορεί να αναπτύσσεται οίδημα (πρήξιμο) στο λίπος του οφθαλμικού κόγχου, φλεγμονή (κοκκίνισμα) στην οφθαλμική επιφάνεια αλλά και ίνωση (σκλήρυνση και πάχυνση) στους μύες που κινούν το βολβό ή τα βλέφαρα. Ανάλογα αναπτύσσονται και κλινικές εκδηλώσεις, δηλαδή εξόφθαλμος, αλλαγή στη θέση του οφθαλμικού βολβού (στραβισμός και διπλωπία) ή έλξεις στα βλέφαρα με άνοδο του άνω ή κάθοδο του κάτω βλεφάρου. Πολλές φορές οι εκδηλώσεις αυτές συνυπάρχουν και είναι απαραίτητη η διενέργεια απεικονιστικών εξετάσεων (αξονική και μαγνητική τομογραφία οφθαλμικών κόγχων) για την καλύτερη μελέτη κάθε περιστατικού. Η νόσος είναι αυτοπεριοριζόμενη και μετά από μια περίοδο δραστηριότητας (ενεργός ή θερμή φάση) περνά σε μια σχετικά αδρανή περίοδο (ανενεργός ή ψυχρή φάση). Ωστόσο κατά τη διαδρομή της μπορεί να απειλήσει την όραση είτε μέσω διαταραχών της οφθαλμικής επιφάνειας και ιδιαίτερα του κερατοειδή λόγω έκθεσης και ξήρανσης είτε λόγω συμπίεσης του οπτικού νεύρου από τους ανελαστικούς εξοφθάλμιους μυς (συμπιεστική οπτική νευροπάθεια). Για την αντιμετώπισή της μπορεί να δοθεί φαρμακευτική αγωγή (κορτικοειδή ή άλλα ανοσοτροποποιητικά σκευάσματα) ή να απαιτηθεί χειρουργική θεραπεία (αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου, διόρθωση τυχόν στραβισμού ή και επεμβάσεις στα βλέφαρα).

Σε γενικές γραμμές βοηθά -αν και δεν παρέχει πάντα βελτίωση- η καλή ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών (η μεγάλη πλειοψηφία-περίπου 80% των πασχόντων είναι υπερθυρεοειδικοί, αρκετοί όμως είναι ευθυρεοειδικοί, δηλαδή με φυσιολογικές θυρεοειδικές ορμόνες). Παράλληλα βοηθά εξαιρετικά στη μείωση της βαρύτητας των συμπτωμάτων και η διακοπή ή η μείωση του καπνίσματος.